صنعت دامپروری از آن دست صنایعی است که در صورت حمایت می‌تواند ارزش افزوده زیادی را برای صاحبان آن به همراه داشته باشد. علاوه بر این صنعت دامپروری می‌تواند زمینه اشتغال بسیاری از جوانان و افراد جویای کار را فراهم کند. در صورت پیشرفت این صنعت، میزان اشتغال‌زایی آن نیز افزایش می‌یابد. اما کسانی که به این حوزه وارد شده‌اند و با چنین اهدافی پا به میدان کارآفرینی و اشتغال‌زایی گذاشته‌اند به خوبی می‌دانند که حمایت از صنعت، نخستین گام موفقیت آن است. بی‌تردید افرادی که با ورود به این صنعت و تحمل مصائب و مشکلات آن می‌خواهند اقتصاد استان را به بالندگی برسانند، بیش از هر چیز به حمایت مسئولان نیاز دارند.«بهزاد صفرزاده» یکی از جوانان تبریزی است که سال‌هاست در صنعت دامپروری فعالیت می‌کند  و در عین جوانی در صنعت پرورش گاو شیری تجارب بسیاری دارد. با این وجود به دلایل متعددی هنوز به اهداف خود نرسیده است. او اکنون به‌عنوان مشاور ارشد در حوزه صنعت كشاورزی و دامپروری و كارآفرینی معلولان در انجمن اسلامی معلولان استان در حال فعالیت است. صفرزاده در گفت‌وگو با همشهری به بیان مشکلات و سختی‌های فعالیتش می‌پردازد.

  • از چه سالی و چگونه به صنعت دامپروری علاقه‌مند شدید؟

از كودكی همیشه به تربیت دام‌های اهلی علاقه داشتم و از سال ۷۹ در یک گاوداری صنعتی شیری مشغول به فعالیت شدم. این علاقه با تشویق و حمایت پدر و مادرم بیشتر و بیشتر شد. در دوره جوانی پدرم یك رأس اسب برای من خرید. تربیت و پرورش این اسب زمینه‌ای شد كه به واسطه آن وارد صنعت دامپروری شوم. پدر با خرید اسب توانست‌كاری كند كه من اوقات فراغتم را به بهترین نحو پر کنم. حتی در سال ۸۶ در مسابقات سواركاری هفته دفاع مقدس شركت كرده و لوح تقدیر دریافت كردم.

  • آغاز كار در این صنعت برایتان چگونه بود؟

كارم را با خرید گاوداری آغاز كردم. گاوداری را مرمت كرده و سالن و اتاق شیردوشی به آن اضافه كردیم. همچنین اتاق یخچال شیر (شیر سردكن) و اتاق دامپزشكی و داروخانه برای گاوداری در نظر گرفته و آنها را ساختیم. بعد از تكمیل گاوداری ۴ رأس‌گاو شیرده خریداری و تولیدمان را آغاز كردیم. هزینه تجهیز گاوداری را البته با حمایت جهاد كشاورزی از طریق دریافت تسهیلات از بانك تأمین کردیم. با توجه به تجربه‌ای كه قبلاً داشتم و با همكاری یكی از دوستانی كه فارغ التحصیل رشته دامپروری بودند، فعالیتمان را آغاز كردیم. البته باید اشاره كنم كه آغاز این كار بدون حمایت‌های همه جانبه پدر و مادرم میسر نبود. حمایت‌های جهاد كشاورزی و امور دام شهرستان كه به‌صورت هفتگی به‌عنوان كارشناس به كارخانه سركشی می‌كردند در پیشرفتمان بی‌تأثیر نبود. اما مشكلات اصلی در سال ۱۳۹۰ آغاز شد. این مشكلات با افزایش قیمت نهاده‌ها آغاز شد و با اعمال تحریم‌ها و افزایش محصولاتی چون سویا و جو وارداتی به حداكثر رسید. باید توجه داشت كه محصولات عمده‌ای كه دام‌ها با آن تغذیه  می‌شوند، از جمله محصولات وارداتی بود كه با اعمال تحریم علیه ایران قیمت آنها بسیار افزایش یافت و باعث ضرر و زیان دامدار شد. در كنار آن باید به افزایش قیمت مكمل‌های غذایی و داروهای دامپزشكی و بهداشتی نیز اشاره كرد. مشكلات به قدری بسیار بود كه عملا‌كاری از دست دامدار و تعاونی بر نمی‌آمد. قیمت نهاده‌ها افزایش یافته بود در حالی كه قیمت شیر ثابت مانده بود. در عین حال، در صورت افزایش قیمت، این افزایش متناسب با افزایش قیمت نهاده‌ها نبود. مجموع این مشکلات باعث شد بالاخره در سال ۹۲ مجبور به كناره‌گیری از صنعتی شوم كه به آن علاقه داشتم.

  • چه راه‌حلی را برای مقابله با این مشكلات پیشنهاد می‌كنید؟

در منطقه ما زمین‌های مساعد كشاورزی بسیاری وجود دارد كه بایر مانده است. این در حالی است كه دامداران مجبورند یونجه و علوفه مورد نیاز را از استان‌های مجاور وارد کنند. با این كار، موضوع كرایه و استهلاك به میان می‌آمد و باعث افزایش قیمت تمام شده می‌شد. به نظر اگر شرایطی مهیا شود كه بتوان از زمین‌های بایر مستعد كشاورزی، قطعه‌ای را به هر دامدار واگذار كرد، برخی از این مشكلات از میان خواهد رفت. واگذاری زمین می‌تواند جلوی واردات علوفه را گرفته و با این روش هر دامدار علوفه مورد نیاز خود را تأمین کند. همچنین این روش می‌تواند علاقه‌مندان به كار كشاورزی را در صنعت دامپروری سهیم كند. ما در حاشیه‌های رود ارس زمین‌های بسیاری را شناسایی كرده‌ایم كه مستعد كاشت علوفه هستند كه فعلاً بدون استفاده باقی مانده‌اند.

  • چرا چنین راه‌حل‌هایی از سوی دامداران اجرا نمی‌شود؟

استفاده از زمین‌های بایر مشكلات بسیاری نیز دارد. شناسایی زمین‌های مستعد كشاورزی و بایر مشكل است. مالكیت این‌گونه زمین‌ها معمولاً مشخص نیست و كسانی كه قصد خرید یا اجاره چنین زمین‌هایی را دارند، معمولاً زمان بسیاری را در راهروهای ارگان‌‌های مربوط تلف می‌کنند و در بسیاری از مواقع از خرید یا اجاره آن منصرف می‌شوند. شناسایی زمین‌های بایر معمولاً به ارباب رجوع محول می‌شود و پس از شناسایی آن مشكلاتی چون استعلام از محیط‌زیست و آب منطقه‌ای به میان می‌آید كه هر كدام از آنها مشكلات دیگری را پیش روی دامدار و كشاورز قرار می‌دهند. بعضی از زمین‌ها نیز به‌صورت چندساله به دامدار و كشاورز اجاره داده می‌شود كه به خاطر زمان و مسائل اداری معمولاً سرمایه‌گذاری در آن سودآور نبوده و به خاطر نبود امنیت و مسائل و مشكلات اداری كسی حاضر به سرمایه‌گذاری در آن نیست.

  • با این تفاسیر چه باید كرد؟

دولت باید برای خرید نهاده‌ها و محصولاتی چون سبوس و جو و غیره یارانه‌ای را در اختیار دامدار قرار دهد. داروهای دامپزشكی باید با حمایت سازمان دامپزشكی در اختیار دامدار قرار گیرد. این داروها اگر رایگان در اختیار دامدار قرار گیرد، می‌تواند در تولید بیشتر شیر و گوشت تأثیر به سزایی داشته باشد. الان كسی دیگر جرأت ورود به این حوزه از صنعت دامپروری را ندارد. بانك‌ها در قبال تسهیلاتی كه ارائه می‌دهند، شرایطی را برای دامدار به وجود می‌آورند كه دامدار در بازپرداخت آن به مشكلات فراوانی برخورد می‌كند. این چنین تسهیلاتی باید با شرایطی مناسب و كارشناسی‌شده در اختیار دامدار قرار گیرد. این مسأله دغدغه بسیاری از دامداران است. تأمین نهاده، دارو و قیمت تمام شده شیر برای دامدار از اهم مشكلاتی است كه برای نجات صنعت دامپروری استان باید به آن اندیشید. سودآوری در صنعت پرورش گاو شیری كاهش بسیاری داشته است و این مشكل در پرورش گاو گوشتی نیز تأثیر خواهد گذاشت. چون با تعطیل شدن گاوداری‌های شیری عملاً گوساله‌ای برای پرورش وجود نخواهد داشت. در كنار آن باید از كسانی كه در این صنعت تجربه و تبحر دارند استفاده كرده و آنها را به‌عنوان مشاور به دامداران منطقه معرفی كرد. در كل باید برای صنعت پرورش دام شیری فكری اساسی كرد.