زندان از آنچه فکر میکنید به شما نزدیکتراست، برخی مواقع برای رفتن به پشت میله های زندان کافی است پشت فرمان خودرو کمی سهل انگاری کنی و زمان بیمه خودرو هم تمام شده باشدیا در کارگاهی مرتکب خطایی شوی که زیان مالی به همراه داشته باشد یا چک بانکی هرچند با مبلغ کم به موقع پاس نشود ، اینها و عواملی مانند این می تواند درب زندان را به روی هر شهروندی باز کند در آذربایجان شرقی به طور متوسط  روزانه دو نفر به خاطر جرایم غیر عمد مالی راهی زندان میشوند و هرچند حضور قوی خیران دراین استان موجب شده تا ازافزایش مستمر زندانیان جرایم غیر عمد در استان جلوگیری شده حتی روشهای ابتکاری خیران استان به الگویی برای استانهای دیگر مبدل شود اما درعین حال  نیاز به شناسایی روشهایی برای کاهش زندانیان غیر عمد احساس میشود .

علل وقوع جرایم غیر عمد وراهکار کاهش زندانیان جرایم مالی

محقق جامعه شناسی و استاد دانشگاه پیام نور استان با بیان اینکه در سالهای اخیر سه مولفه مهریه ، تصادف خودرو و چک های بلامحل بیشترین عامل وقوع جرایم غیر مالی در استان را شامل میشود می گوید: در استان بین ۷۰ تا ۷۵ درصد جرایم غیر عمد مربوط به محکومین مالی هستند که شامل چک و سفته و تعهدات مالی دیگر به غیر از دیه میشود  وبنا به گفته مسئولان اغلب این ۷۵ درصد نیز افرادی هستند که چک بلامحل کشیده اند.

ناصر حشمتی ادامه میدهد: با وجود ابلاغ قانون جدید چک اجرایی کردن آن در استان وضعیت چندان خوبی ندارد و هنوز هم بسیاری از شهروندان دسته چک های قدیمی دارند که با آن معامله میکنند و از طرف دیگر بسیاری از صنوف از کارگران خود سفته های سنگین دریافت می کنند که می تواند برای آنان تبعات مالی داشته باشد.

وی خاطر نشان می کند: موضوع مهریه و عدم توان پرداخت مهریه موجب شده تا ۲۰ درصد زندانیان جرایم غیر عمد مربوط به این تعداد باشد و این درحالی است که عدم پرداخت مهریه نباید منجر به زندان شود و جوانانی که در زمان جاری شدن صیغه عقد به مهریه های سنگین تن می دهند مشکلاتی در این زمینه دارند.

به گفته این کارشناس جامعه شناسی بی اطلاعی و رودربایستی خانواده های آذری موجب سهل انگاری در تعیین مهریه و تبعات بعدی میشود در حالی که مهریه به عنوان یک سند مالی کاملا تضمین شده شناخته میشود.

حشمتی از افزایش هزینه های بیمه های شخص ثالت و خوداری برخی شهروندان از بیمه به موقع خودرو به عنوان عاملی برای زندانی شدن در زمان تصادف ناخواسته نام برده و عنوان میکند: برخی شهروندان به علت عدم توان مالی خودروی خود رابه موقع بیمه نمی کنند که می تواند با یک تصادف ناخواسته آنان را سالیان سال به پشت میله های زندان بکشاند.

سه ضلع تلاش برای آزادی زندانیان جرایم غیر عمد

رئیس ستاد دیه استان با بیان اینکه آذربایجان شرقی در میان استانهای کشور رتبه ۳۰ از نظر تعداد زندانیان جرایم غیر عمد را دارد میگوید: بااین وجود جزو رتبه های نخست در آزادی زندانیان جرایم غیر عمد به تناسب جمعیت زندانیان هستیم و این مهم با همکاری مردم ، خیران و تلاشهای قانونی برای کاهش زندانیان جرایم غیر عمد انجام شده که می تواند به الگویی برای سایر استانها هم مبدل شود.

رسول تقی پور ادامه می دهد: با بررسیهایی که کارشناسان اجتماعی انجام داده اند علل وقوع جرایم ناخواسته شناسایی شده وبرهمین اساس در مواردی مانند تصادف خودرو ، مهریه و چک بلامحل قوانین خوبی درنظر گرفته شده و با اینکه در سالهای گذشته باروند صعودی تعداد زندانیان جرایم غیر عمد مواجه بوده ایم اما امسال این روند افزایشی متوقف شده و امیدواریم با رعایت بیشتر قانون چک و اجرایی شدن قانون مهریه همچنین همکاری بیشتر شهروندان و خیران شاهد کاهش محسوس این زندانیان باشیم.

وی خاطرنشان می کند: آذربایجان شرقی با وجود اینکه استانی صنعتی است اما میزان جرایم غیر عمد مالی دربخش صنعت و ساختمان دراین استان همراه با تصادفات تنها ۵۰ درصد را شامل میشود.

وی با بیان اینکه سال گذشته در جشن گلریزان با کمک ۳۶ میلیارد ریالی خیران زمینه آزادی ۴۴۰ نفر فراهم شده ادامه می دهد:  امسال اگر مردم آذربایجان شرقی تنها ۷۰ میلیارد ریال کمک کنند می توانیم ۵۳۰ زندانی جرایم غیر عمد را به خانواده هایشان برگردانیم و این اتفاق پس از جشن گلریزان در ۲۹ اردیبهشت ماه  وبه صورت تدریجی و طی مراحل قانونی می تواند اتفاق بیافتد.

وی از مشارکت ۲۹ ارگان دولتی ، عمومی و بخش خصوصی دربرگزاری این جشن خبرداده وعنوان میکند: خیران بخش خصوصی و مدیران واحدهای صنعتی غیر دولتی اکثریت مسئولیت مالی برگزاری این مراسم را عهده دار شده اند.

ابتکارخیران استان برای کمک به زندانیان جرایم غیر عمد

تقی پور از ابتکارجدید خیران استان برای کمک به زندانیان جرایم غیر عمد خبرداده و بیان می کند: یکی از اتفاقات خوب اهدای هزینه های مراسمات ترحیم برای آزادی زندانیان بوده که تا کنون ۱۶۲ خانواده  به ستاد دیه مراجعه کرده و هزینه مراسم ترحیم رابه این ستاد اهدا نموده که از این محل ۱۰۹ زندانی آزاد شده واین سنت تنها مختص استان بوده و در استانهای دیگر به ندرت چنین اتفاقی می افتد که می تواند الگویی برای استانهای دیگر باشد.

وی خاطرنشان می کند: برای افزایش این میزان کمک هم بررسی هایی انجام داده ایم و با اطلاع رسانی بیشتر به شهروندان و اینکه آنان می توانند با هرهزینه ای در این این امر خیر مشارکت کنند میتوان تعداد این کمکها را افزایش داد و نیاز نیست که هر خانواده یک یا چند زندانی را آزاد کند و اینکه مبلغی هرچند مختصر پرداخت کند میتواند درمجموع به یک کارخیر و آزادی یک زندانی منجر شود.

وی البته هشداری هم به بانوان خانه دار میدهد که متحمل تعهدات مالی همسر خود نشده وبه صورت ندانسته و بی اطلاع از قوانین چک اقدام به بازکردن حساب جاری و گرفتن دسته چک و دراختیار قرار دادن آن به همسر خود نشوند و به گفته وی نزدیک به یک میلیارد تومان بدهی بانوان گرفتار در بند مربوط به چکهای بلامحلی است که ندانسته و بر حسب اعتماد به همسر کشیده اند.

رئیس ستاد دیه استان همچنین از وسواس در کمک به زندانیان مالی هم خبر داده و بیان می کند: زندانیانی که با سودجویی و کلاه برداری زندانی شده اند از اولویت کمک برخوردار نیستند و باید تعهدات خود را انجام دهند و این کمکها شامل کسانی است که به صورت غیر عمدی یا اوضاع بد اقتصادی و حوادث ناخواسته دچار مشکل شده اند.