پای حرف بسیاری از قدیمهای تبریز را که بشینی بیشترشان از باغ های فراوان اطراف و داخل تبریز می گویند که این شهر را چون نگینی در میان گرفته بودند ، باغاتی که تا ۷۰ درصد ، حتی بیشتر از فضای شهر را در برگرفته بود و درخت و درختکاری سنتی معمول و رایج میان شهروندان بود اکنون نیز باغداری و ایجاد فضای سبز در میان شهروندان تبریزی جایگاه خاصی دارد و آنان به هر بهانه ای اقدام به کاشت درخت و گیاه مقابل درب منازل و مغازه و حیاط منازل می کنند و از اهدای درخت توسط شهرداری یا ارگانهای مرتبط با فضای سبز استقبال می کنند و در سالهای اخیر بالغ بر چند صد هزار اصله نهال از طریق این دستگاه ها در میان شهروندان توزیع شده اما عطش برای درخت کاری و توسعه فضای سبز اینبار از داخل شهر به روستاهای اطراف و احداث ویلاهای متعدد منجر شده در حالی که بسیاری از مردم عادی امکان احداث باغ و ویلا را ندارند اما در این میان ظرفیتی فراموش شده به نام بام سبز وجود دارد که با توجه به پیشنه و علاقه مندی مردم به توسعه فضای سبز می تواند جایگاهی خاص داشته باشد اما در عمل تعداد بامهایی که بتوان گیاه و سبزی در ان پیدا کرد به تعداد انگشتان دو دست در یک شهر دو میلیونی نمی رسد. عکسهای هوایی تبریز گواه این است که بامهای تبریز عطش فضای سبز دارند اما علت این بی تفاوتی به توسعه بام سبز چیست؟
مشکلات فرهنگی
کارشناس علوم اجتماعی دانشگاه تبریز به خبرنگار همشهری می گوید:‌نمی توان وجود مشکلات فرهنگی و فراهم نبودن زیر ساختها را در این زمینه منکر شد از گذشته های دور رفتن به بام منازل یک اقدام غیر اخلاقی محسوب میشد چرا که حیاط منازل دیگر همسایه ها در شعاع دید قرار می گرفت و به نوعی نقض حقوق دیگران محسوب میشد اما با وجود بلند مرتبه سازی و حذف حیاط ها همچنین از بین رفتن موضوعی به نام حریم خصوصی همسایه ها ، هنوز این مشکل وجود دارد.
هاشم بحرایی با عنوان کردن این مو ضوع که کم کاری فرهنگی را هم نمی توان در این زمینه کم تقصیر دانست یادآور میشود:‌ به جای اینکه کاشت گیاه بر پشت بام را فرهنگ سازی کنیم ، چند سال قبل فیلمی ساخته شد که در آن کاشت گیاه بر روی یک آپارتمان علت اصلی تخریب آن بنا بیان می شد و چند ده بار هم این فیلم از صدا و سیما پخش شده و هنوز هم این باور در میان مردم وجود دارد که ایجاد فضای سبز بر روی پشت بام مساوی با نفوذ آب به ساختمان و تخریب آن است.
تجربه شصت ساله کاشت گیاه بر روی بام منازل
کارشناس کشاورزی با بیان اینکه کاشت گیاه حتی درخت بر روی پشت بام امتحان خود را چند دهه است که در دنیا پس داده عنوان می کند:‌این تجربه اکنون شصت ساله شده و در شهرهای بزرگ جهان به عنوان عاملی برای کاهش آلودگی هوا شمرده میشود. فضای سبز و توسعه آن به راحتی می تواند مشکل آلودگی هوا در تبریز را حل کند و در این میان نگرانی از تاثیر مخرب فضای سبز بر بنای ساختمان بی مورد است.
اسد جوادی به خبرنگارهمشهری می گوید‌: شش لایه در کاشت گیاه بر روی پشت بام ایجاد میشود که با رعایت ایجاد اصولی این لایه ها می توان از فضای پشت بامها بهترین استفاده را نمود. ایجاد این لایه ها هزینه زیادی ندارد و در صورتی که از گیاهان معمولی با ریشه کوتاه استفاده شود می توان لایه ها را تا سه کاهش داد.
وی بیان می کند:آبیاری گیاهان پشت بامی هم متفاوت است و استفاده از لوله کشی قطره ای بسیار ضروری است تا حجم آب اتلاف شده در اثر تبخیر و گرما به حداقل برسد و آب به صورت حداقلی و مستقیم به ریشه گیاه برسد.
وی نگرانی از ایجاد وزن اضافی بر روی بام را هم بی مورد می داند و بیان می کند: بر خلاف تصور لایه خاک مورد استفاده شده در بام کمتر از ۲۵ سانتی متر است که بهتر است قبل از احداث ساختمان در نقشه طراحی ساختمان این حجم در نظر گرفته شود و لایه های عایقی اضافی ایجاد نشود.
نبود منع قانونی در کاشت گیاه بر روی بام
وکیل پایه یک دادگستری به خبرنگارهمشهری می گوید:‌از نظر قانونی منعی برای کاشت گیاه بر روی پشت بام منازل وجود ندارد اما در مورد مجتمع های مسکونی و ساختمانهای بلند مرتبه که پشت بام جزو فضاهای مشاع ساختمان است رضایت همسایه ها به ویژه همسایه طبقه آخر شرط لازم خواهد بود.
سید قاسم صلبیان با بیان اینکه تجاوز به حریم خصوصی دیگر همسایه ها و واحدهای مسکونی دیگر با لحاظ کردن افزودن ارتفاع حصارپشت بام قابل مرتفع شدن است ،‌یادآور میشود:‌ البته اگر شکایتی هم در این زمینه صورت گیرد با توجه به تغییرات ماهیت بافت شهری همچنین صعوبت امکان اثبات مزاحمت بصری برای مجتمع های دیگر در محاکم قضایی نمیتواند چندان موثر باشد.