یكی از مشخصات شهرها و كشورهای توسعهیافته، توجه مسئولان شهری و کشوری به نیازهای افراد ناتوان جسمی است. افراد معلول بخشی از شهروندان آسیبپذیر جامعه هستند كه بنا به هر دلیلی توان استفاده از تسهیلات شهری را بهصورت عادی ندارند. بنابراین نهادهای متولی باید با ایجاد امكاناتی زمینه زندگی آسان و بدون دغدغه را برای این افراد در جامعه فراهم كنند. در آذربایجان شرقی مردم با حس انسان دوستانه به محض دیدن فردی ناتوان به هر طریقی به اوكمك میكنند. ولی از سوی دیگر وضعیت خیابانها و معابر و ساختمانها باید دارای حداقل امكانات برای افراد معلول باشد كه بتوانند فعالیت روزمره خود را انجام دهند. این در حالی است که وضعیت بسیاری از شهرهای استان از نظر مناسبسازی فضای شهری برای افراد معلول در سال گذشته چندان خوب نبود، اما مسئولان استان وعده دادهاند که تبریز و دیگر شهرهای استان در سال ۹۶ برای زندگی معلولان مناسبتر باشد. «محسن ارشدزاده» مدیركل بهزیستی آذربایجان شرقی به تشریح وضعیت امكانات شهری و ضرورت فراهم كردن این امكانات پرداخته است.
- اهمیت مناسبسازی اماكن عمومی برای تردد افراد معلول در فضاهای شهری تا چه اندازه است؟
طبق آییننامه اجرایی ماده ۲ قانون جامع حمایت از حقوق معلولان، باید اصلاح محیطی در شهر انجام شود، بهطوری كه افراد معلول بتوانند و بدون خطر در اماكن عمومی، معابر و ساختمانها به راحتی تردد کنند و از تسهیلات شهروندی با حفظ استقلال فردی بهرهمند شوند.
- از لحاظ قانونی مناسبسازی باید در چه مكانهایی انجام شود؟
در ماده ۲ قانون جامع حمایت از حقوق معلولان كلیه نهادها و شركتهای دولتی موظف هستند ساختمانها و اماكن عمومی و معابر را برای تردد معلولان مناسبسازی كنند حتی این آییننامه اجرایی، شهرداریها را موظف كرده تا در موقع صدور پروانه و اخذ پایان كار ساختمانها و اماكن عمومی استانداردهای تخصصی مربوط به معلولان را رعایت كنند. در مصوبات سالهای گذشته تمام دستگاهها موظف به مناسبسازی ۳۰درصدی ساختمانها شدهاند تا تردد معلولان به سهولت انجام شود.
- وضعیت مناسبسازی فضا برای سال ۲۰۱۸ را چگونه ارزیابی میكنید؟
با انتخاب تبریز بهعنوان پایتخت كشورهای اسلامی در سال ۲۰۱۸ به دلیل اینكه بسیاری از گردشگران، افراد سالمند هستند، مناسبسازی شهری و عمومی اقدامی ضروری است.
- در حال حاضر چه افرادی برای تردد در فضای شهری تبریز با موانع مواجه هستند؟
یك سوم جمعیت هر شهر نیاز به مناسبسازی اماكن عمومی دارند.شهروندانی كه از صندلی چرخدار استفاده میكنند، نابینایان، ناشنوایان، كودكان و سالمندان ناتوان، خانمهای باردار و مادرانی كه كودكان خود را با كالسكه جابهجا میكنند، از جمله این افراد هستند.
- سازمان بهزیستی در این زمینه برای افراد معلول چه اقداماتی انجام داده است؟
۷۲۰ دستگاه دولتی از لحاظ مناسبسازی بررسی شدند كه وضعیت استان در میانگین مناسبسازی۲/۲۵ درصد بود و شهرستانهای كلیبر، عجب شیر و بناب بالاترین مناسبسازی را در استان داشتند.
- از نظر تردد افراد معلول، وضعیت خیابانهای تبریز چگونه است؟
براساس ارزیابیهای انجام شده مناسبسازی برای تردد معلولان در خیابان ۲۲ بهمن ۱۰درصد، راهآهن ۱۵درصد، امام خمینی(ره) ۲۰درصد، آزادی ۴۰ درصد و چایكنار ۱۰درصد است. در این میان در بین پاركها، پارك ائل گلی ۳۰درصد و باغلارباغی ۲۰درصد برای تردد معلولان مناسب است.
- اعتباری كه برای مناسبسازی فضاهای شهری تخصیص داده شده است، چقدر است؟
برای دستگاههایی كه وضعیت مناسبسازی خوبی ندارد ۱۵ میلیارد ریال اعتبار در اختیار دبیرخانه شورای مناسبسازی قرار گرفته كه در این زمینه مكاتباتی با دستگاههای مربوطه انجام شده است. ولی متأسفانه برخی دستگاهها در این زمینه همكاری كمی كردند.
- در سال جدید چه برنامههایی برای بهبود وضعیت زندگی معلولان در استان در نظر دارید؟
اجرای برنامههای مناسبسازی نیازمند همراهی و همگرایی دستگاههای اجرایی و مدیریت شهری است. در سال جدید باید این همگرایی وعمل به مصوبات بیشتر شود و جلساتی برای مناسبسازی برگزار شود. با توجه به نزدیكی به تبریز ۲۰۱۸، این اقدامات باید سرعت بیشتری به خود بگیرد.