حضور گاه و بیگاه  دستفروشان  و ایجاد مزاحمت برای سایر شهروندان در خیابان جمهوری اسلامی ، بازار  و امتداد آن در راسته کوچه برای کسبه و شهروندانی که از این خیابانها تردد می کنند به یک موضوع روزمره مبدل شده است. دست فروشانی که برای گذران زندگی خود چاره ای جز دستفروشی ندارند و شهروندانی که مایل به خرید از این دستفروشان به علت قیمت پائین تر هستند، دوسوی یک معادله برد برد است که به علت ایجاد سد معبر به یک پدیده غیر قابل قبول در مدیریت شهری مبدل شده است.به علت استقبال شهروندان از فروشندگان دست فروش و دوره گرد ، این شیوه  خرید و فروش همچنان از رونق خوبی در بازار تبریز به ویژه در راسته بازار  برخوردار است. محدوده فعالیت دستفروشان در  ۵۰۰ متر ابتدای دو سوی خیابان راسته کوچه  از سمت میدان نماز است.شهروندان می توانند سبزیجات ، میوه و دیگر مایحتاج مصرفی خانوار را با ارزان ترین قیمت ممکن از این محل تهیه کنند. برخی کالاهای تاریخ گذشته مانند سس های مایونز فاسد ، نان های بیات بسته بندی شده و  قارچ های گندیده هم با قیمت های بسیار نازل  حتی رایگان در این محدوده عرضه میشود.

مسئولان شهری کوشیده اند با تعیین محل های برای دستفروشان آنان را تثبیت کرده و معضل سد معبر را حل کنند. اما بنا به دلایل متعددی از جمله مکان یابی نادرست این اقدام هیچگاه با موفقیت همراه نبوده است. شهروندان مایل هستند از همان پیاده روهای دم دستی خرید کنند و طی مسافتی قابل توجه برای خرید از دستفروشان برای آنان رضایت بخش نیست.

اقدامات نسنجیده در ساماندهی دستفروشان

یکی از دستفروشان تبریز که در ورودی راسته کوچه  بساط سبزی و کلم سفید پهن کرده  خبرنگار همشهری می گوید: محلهایی که شهرداری برای فعالیت دست فروشان تعیین می کند به حدی پرت است که کمتر خریداری حاضر است از آنجا خرید کند. به عنوان مثال چندی قبل شهرداری حیاط مدرسه ای در میدان نماز مشرف به راسته کوچه  را برای فعالیت دستفروشان تعیین کرده بود که مناسب نبود و مراجعه کننده کمتری داشت در عوض بساطی هایی که بیرون از مدرسه و در خیابان مشغول فعالیت بودند درآمد بهتری داشتند.

«حجت ساجدی »ادامه می دهد: ساماندهی دستفروشان به صورت نسنجیده و شتابزده صورت می گیرد و نتایج مثبتی هم ندارد چندین بار موضوع ساماندهی دستفروشان در این محدوده صورت گرفته اما با شکست مواجه شده است.

به گفته وی چندی قبل مسئولان شهری با اختصاص چند حیاط مخروبه در ابتدای راسته کوچه اقدام به انتقال دست فروشان به این محل کردند که موجب مشکلات متعدد برای دست فروشان و خریداران شده و پس از مدت کوتاهی دست فروشان به محل خود بازگشتند.

وی خاطر نشان می کند: معمولا دستفروشان با همدیگر در زمینه فعالیت در پیاده روهای راسته کوچه به تفاهم می رسند و هر کس محل فعالیت خاص خودش را دارد برخی افراد چند سالی است که در محل مشخصی مستقر هستند که عملا مشکلی برای تردد شهروندان به وجود نمی آورد. از سوی دیگر فعالیت این دستفروشان به نفع شهروندان است چرا که آنان میوه و سبزی را با یک دوم قیمتی که مغازه دارهای راسته کوچه می فروشند به شهروندان عرضه می کنند.

تبدیل شدن دستفروشان به مغازه داران

یکی از مغازه داران مجتمع تجاری راسته کوچه به خبرنگار همشهری می گوید: من و پدرم در ابتدا در این محدوده دستفروشی می کردیم اما پس از مدتی به اجبار شهرداری به محل مشخصی  که اکنون تبدیل به پاساژ شده منتقل شده و چرخ میوه فروشی خود را در این محدوده ثابت کرده و مبلغ مشخصی هم به عنوان اجاره بها به شهرداری پرداخت می کردیم.

«کریم رحمتی» عنوان می کند: بعد از مدتی مسئولان شهری از احداث مجتمع تجاری در این محل خبر داده و ما نیز با اخذ وام و کمک های مالی دوستان و خانواده صاحب مغازه شدیم اما حضور دستفروشان در اطراف این مجتمع کار مغازه داران را کساد کرده و موجب مشکلاتی برای تردد شهروندان و تخلیه بار مغازه داران می شود.

وی بیان می کند: برخی از دستفروشان میوه های فاسد و دور ریختنی مغازه داران را از انان گرفته و چند متر آنطرفتر  به شهروندان می فروشند.این میوه ها یا مواد غذایی فاسد موجب بیماری میشود ومتاسفانه نظارت مستمری هم وجود ندارد.

 

 

ساماندهی مجدد دستفروشان راسته کوچه

مدیر عامل سازمان میادین و ساماندهی مشاغل شهریاز ساماندهی دستفروشان و بساط گستران در محدوده  راسته  کوچه تبریز خبر داده و اعلام می کند: با مشارکت بخش خصوصی  جهت  خدمات رسانی مطلوب به صاحبان کسب و کار و ارائه خدمات بهتر به شهروندان و ایجاد بسترهای لازم برای سلامت مصرف کنندگان و نیز زمینه لازم برای عرضه محصولات تولید کنندگان بازارچه هایی در این ناحیه از شهر، احداث خواهد شد.

«جواد صدیقی» اعلام می کند: این بازارچه ها علاوه  بر ساماندهی دستفروشان به کسب و کار آنها نیز کمک خواهد کرد چرا که با ساماندهی آنان امکان خرید راحتر شهروندان فراهم شده و دستفروشان می توانند بدونن دغدغه ایجاد مزاحمت و برخورد ماموران سد معبر فعالیت کنند.
وی با اشاره به عدم موفقیت برخی طرح ههای ساماندهی قبلی در این محدوده یادآور میشود: با  مطالعات انجام  شده در این راستا  و بررسی تجربیات گذشته   و با ایجاد بسترهایی  مناسب از لحاظ زیباسازی شهری و ساماندهی دستفروشان محلی و ارائه خدمات در این محل و رفاه حال همشهریان ، بازارچه هایی با ظرفیت ۵۰ الی ۲۵۰ غرفه  در این منطقه ایجاد میشود.
به گفته مدیر عامل سازمان میادین و ساماندهی مشاغل شهری مشکل مشاغل کاذب تنها محدود به بازار و راسته کوچه نبوده و در نقاط مختلف تبریز مشاهده میشود که  این سازمان در نظر دارد با تلاش برای  ساماندهی مشاغل کاذب و مزاحم با  ایجاد بازارچه ها در نواحی مختلف شهر، مشکلات سدمعبر و اشغال معابر عمومیرا  به حداقل برساند.

وی تاکید می کند: مشاغل مزاحم و سد معبر از نگاه گردشگران و مسافران نیز یکی از معایب تردد در مرکز شهر است و با  ساماندهی دست فروشان  می توان  گامی موثردر آستانه تبریز ۲۰۱۸ به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی برداشت.