آذربایجان شرقی یکی از قطب های بافندگی فرش در کشور است و فرش این منطقه از شهرت جهانی برخوردار است اکثر کشورهای خارجی به هنر و صنایع دستی ایران و به ویژه فرش ایرانی اهمیت می دهند. به علت قدمت چندین هزار ساله فرش آذربایجان ، تبریز در سال های اخیر از سوی شورای جهانی صنایع دستی  به عنوان شهر جهانی فرش دستبافت انتخاب شد. در تبریز و دیگر شهرهای آذربایجان شرقی تعداد زیادی از افراد به بافندگی فرش مشغول هستند و آذربایجان شرقی هم در تولید فرش و هم صادرات آن نقش به سزایی دارد. بافت فرش های نفیسی که به فرش تابلویی شناخته میشوند در تبریز و آذربایجان شرقی سابقه ای دیرینه دارد. تبریز پایتخت فرش تابلو جهان شناخته می شود و در سردرود به عنوان یکی از شهرهای این شهرستان سالانه صدها هزار تابلو فرش نفیس بافته شده و به سراسر جهان صادر میشود. بخشی از این فرشها علاوه بر جنبه های  اقتصادی وهنری دارای اهمیت تاریخی و روایی نیز هستند. این فرشها توسط بافندگانی پدید می آیند که دارای مهارت ویژه ای هستند. ظرافت  بافندگی فرش در این آثار باید  به نحوی باشد که قداست داستانهای اسلامی و قرآنی حفظ شده و بینندگان بتوانند ارتباط معنوی نیز با آن برقرار کنند. یکی از این فرشها فرش حجمی کعبه است که بافنده آن علی رغم گذشت چند سال از  بافت آن نتوانسته مشتری خوبی برای فرش خود پیداکند. عادل محمدی ، هنرمند ۴۲ ، تبریزی ساله فرش دستباف حجمی کعبه را در مدت ۴ سال به اتمام رسانده است.وی در گفتگو با همشهری از روند تولید فرش و برنامه های آتی خود می گوید.

در مورد ویژگی های فرش توضیح دهید؟

اندازه این فرش یک و نیم متر در یک و نیم متر ، ۸ ضلعی و رج آن ۶۰ نیز است.از ویژگی های اصلی این فرش یک تکه بافی آن است طوری که اصلا هیچ قسمتی از آن با نخ یا چیز دیگری دوخته نشده است.

در این فرش همه قسمت های کعبه ، از جمله خود کعبه به ارتفاع ۳۷ سانتی متر و اطراف آن از جمله ۷ مناره به ارتفاع ۷۳ سانتی متر ، شبستان ها ، مقام ابراهیم ، حجرالاسود ، زیر زمین آب زمزم ودیگر قسمت ها در نظر گرفته شده است. در متن فرش حجمی کعبه همچنین نقش پیامبران اولوالعزم ، دوکتاب قرآن و انجیل ، ابابیل ، حرم حضرت علی (ع)، بیت المقدس ، حجاج و فرشتگان دور کعبه بافته  شده است.

بافت این فرش شرایط خاصی هم  از نظر بافتن داشت ؟

در آغاز بافت این فرش به خاطر شرایط خاص و شکل فرش ، یک سال مدام آن را بصورت دراز کش بافته ام.این کار موجب مشکلات جسمی می شد و زمان کار هر روز را کاهش می داد. امکان اینکه به صورت مستمر و دراز کش کار کنم وجود نداشت و زمان بافت فرش طولانی تر شد.

طرح و ایده بافت این فرش از چه کسی بوده است ؟

طرح این فرش هم ایده خودم است و به کمک خواهر هنرمندم در آن از ۱۱۰ رنگ مختلف و ۴ میلیون گره استفاده کرده ام. ۵۰ درصد این فرش از ابریشم بافته شده است.

به نظر می رسد پرداخت این فرش هم کار آسانی نباشد در این زمینه از چه کسی کمک گرفته اید؟

جواد عادلی هنرمند پرداخت زن فرش نیز ، حدود ۱۱ ماه روی این فرش پرداخت زنی کرده است.این کار یکی از سخت ترین و حساس ترین پرداخت زنی های فرش است و  ظرافت و حساسیت کار باعث شده فقط با قیچی مخصوص پرداخت زنی و هر روز حداکثر ۸ ساعت روی آن کار شود.

برای فروش فرش چه اقداماتی انجام داده اید؟

مشتریان متعددی برای فرش وجود دارد اما مشتری مناسبی برای این اثرتاکنون پیدا نشده است. طبیعی است که باتوجه به حجم کار و زمان صرف شده همچنین ابریشم به کار برده شده در فرش و مواد اولیه گران قیمت ، این فرش ارزان نخواهد بود.

برنامه ای برای آینده دارید؟

با توجه به وضعیت هنر فرش که رو به فراموشی می رود سعی می کنم از محل فروش این فرش حجمی آموزشگاه هنری برای فرشهای هنری و حجمی در تبریز راه اندازی کنم. تربیت هنرمندان جوان فرش باف و ماهر یکی از ایده های من برای آینده است.