چرخ فلکی های دستی در تبریز به کمتر از  تعداد انگشتان دست  رسیده اند اما هنوز در محلات و پارکهای تبریز دل کودکان را شاد می کنند. – مشاهده چرخ فلکی های قدیمی در  شهر تبریز دیگر به یک اتفاق نادر مبدل شده و به سختی می توان این چرخ فلکها را که اکنون به یک شی تاریخی بیشتر شبیه هستند در محلات و پارکهای تبریز پیدا کرد.

به گزارش صنعتیمیز ، صاحبان این چرخ فلکها نیز پیر و فرتوت شده اند و دیگر بازوهای آنان برای چرخاندن این وسیله سرگرم کننده یاری نمی کند.

جرخ فلکهای دستی نه موتوری دارند و نه  تایمری بلکه همه چیز دستی است و به اراده عموچرخ فلکی می چرخد و تایمش هم با بازوی عمو و میزان محبتش و البته تعداد مشتریان در صف تنظیم میشود.

چرخ فلکی که ۵۰ سال می چرخد

چرخ فلکی کهنه ای که به تازگی با رنگ قهوه ای سوخته نو نوار شده در گوشه ای  از پیاده رو پارک شهرک پرواز تبریز می چرخد و پیر مردی ۷۰ ساله در حال چرخاندن این وسیله شادی آفرین است.

کودکان زیادی اطراف چرخ فلک حلقه زده اند و افراد میانسال متعددی هم اطراف چرخ و فلک به این وسیله خیره شده  اند و گویا در ذهن خود به دنبال کودکی های گم شده شان در صندلی های کوچک آن هستند.

صاحب این چرخ فلک با عینک ته استکانی و با وسواسی عجیب مشفول چرخاندن چرخ و فلک است و به تک تک کودکان سوار شده نظارت می کند تا مبادا اتفاقی برای کسی بیافتد.

زمانی که خسته است چرخ فلک آرام می چرخد اما وقتی که نیرو می گیرد آن را سریعتر می چرخاند.

پیر مرد ته استکانی محبوب کودکان دیروز و امروز مواظب حفظ تعادل چرخ فلک نیز هست و وزن کودکان را ذهنی محاسبه می کند و مسافران چند دقیقه ای اش را سرجای خودشان می نشاند تا چند دقیقه شادی و دلخوشی به ناکامی مبدل نشود.

قادر بیاتی ، به خبرنگار همشهری می گوید: بیش از ۵۰ سال است که با این وسیه ارتزاق می کنم و اکنون نیز به این کار ادامه می دهم.

وی به مشکلات حرفه خود نیز اشاره کرده و می گوید: گهگداری برخی ماموران شهرداری یا مامورانی از اداره استاندارد گیرهایی به کارم می دهند اما دیگر همه آنها مرا می شناسند و می دانند که نه سد  معبری در کار است و نه وسیله های ما با استانداردهای روز مطابق است؛ اما اعتماد کودکان و والدین بهترین سند فعالیت استاندارد و مطمئن ما است.

وی ادامه می دهد: از زمانی که این حرفه را آغاز کردم و چرخ فلک خود را خریدم بیش از ۵ دهه می گذرد اما ساعات کاری من هر سال کمتر و کمتر می شود و دیگر نمی توانم مثل سالهای اول فعالیت کنم.

وی بیان می کند: حداکثر روزانه دو ساعت می توانم کار کنم چون چرخاندن این چرخ و فلک مخصوصا زمانی که ظرفیت آن کامل بوده و ۸ کودک سوار آن میشوند کار سختی است.

۱۰کیلومتر پیاده روی برای کسب روزی حلال و شاد کردن کودکان

بیاتی از پیاده روی ۱۰ کیلومتری روزانه و کشاندن چرخ و فلک به دنبال خود نیز می گوید: روزهای ۵ شنبه و جمعه از منطقه حجتی تبریز به اطراف ائل گلی و بالا شهر تبریز می آیم تا کودکان را سوار چرخ و فلک خود کنم .

وی یادآور میشود: کرایه سوار شدن برای چرخ و فلک هزار تومان است و کودکان ۳ تا ۵ دقیقه سوار این چرخ و فلک می شوند و همین خنده های کودکان و شاد کردن دل آنان است که موجب می شود با شور و ذوق ۱۰ کیلومتر چرخ را هل دهم و به این پارک بیایم.

وی خاطر نشان می کند: البته در  پارکهای دیگر نیز مشتریان کوچکی دارم که روزهای دیگر هفته به سراغشان می روم و فکر اینکه دیگر نتوانم به این دوستان کوچک خود سر نزنم خواب را از چشمانم می رباید.

بزرگسالانی که مشتری چرخ و فلکی هستند

بیاتی از مشتریان پا به سن گذاشته خود هم خبر می دهد و می گوید: بسیاری از مردان و زنانی که کودکانشان را برای سوار کردن به چرخ و فلک به دست من می سپارند مشتریان قدیمی خود من هستند و این چرخ و فلک بسیاری از مردان و زنان امروز را سوار و پیاده کرده و به اعتقاد من این چرخ و فلک نمادی از بازی بالا و پائین روزگار است.

وی یادآور می شود: برخی اوقات که مشتری ندارم بزرگسالانی به سراغم می آیند که اگر می شود یک دور آنان را بچرخانم اما خودشان هم می دانند که این کار نشدنی است و تن بی رمق چرخ و فلک تحمل هیکل درشت آنان را ندارد.

صاحب چرخ و فلک قدیمی تبریز از رقم درشتی می گوید که یکی از مشتریان سابقش برای چرخ و فلک وی پیشنهاد داده تا آن را به عنوان یک وسیله نوستالوژیک در گوشه حیاط خانه بزرگش قراردهد.

بیاتی عنوان می کند: نمی توانم دروغ بگویم حدود دو روزی پیشنهاد این مشتری قدیمی مرا وسوسه می کرد و اینکه حاضر بود یک خودروی سواری در قبال این آهن پاره بدهد تا هم مشغول شوم و هم از پیاده رویهای طولانی و کار سنگین چرخ و فلک گردانی خلاص شوم؛ اما اینکه نخواهم توانست لبخندهای کودکان را ببینم انگیزه ای کافی بود تا تصمیم بگیرم تا آخرین روز اجازه ندهم چرخهای این چرخ و فلک از حرکت بایستد.