با افزایش محسوس جمعیت بانوان معتاد ایجاد مرکزی برای نگهداری از آنان ضرروی شده است.

حدود دو سال قبل بود که استاندار وقت آذربایجان شرقی این استان را استانی بدون معتاد متجاهر خطاب کرد و معتادان در مرکزی چند کیلومتری مرکز تبریز نگهداری شدند. این مرکز که به نام ماده ۱۶ معرفی شد مختص معتادان مرد بود که در آن علاوه بر نگهداری معتادان زمینه کارآموزی و اشتغال سالم آنان نیز فراهم شده و آنان امکان بازگشت تدریجی به جامعه را داشتند اما در یکی دو سال اخیر تعداد معتادان زن استان نیز رو به افزایش است و هرچند مسئولان آمار دقیقی از تعداد آنان ارائه نمی دهند اما حساسیت آنان برای ایجاد مرکزی اختصاصی برای نگهداری از بانوان معتاد نشان از چالش جدید مدیریت اجتماعی در استان دارد.
لزوم راه اندازی مرکزی برای نگهداری بانوان معتاد
استاندار آذربایجان شرقی با بیان این که اداره مراکز نگهداری از افراد معتاد برعهده اداره کل بهزیستی و یا شهرداری است، می گوید: مرکز ماده ۱۶ از یادگاری های مسئولان قبلی استان بوده که در حال حاضر این مرکز به الگویی برای سایر استان ها تبدیل شده اما این مرکز در ابتدا برای معتادان مرد ایجاد شده بود که باید زمینه گسترش آن برای حمایت از بانوان نیز فراهم شود.
«مجید خدابخش» به اهمیت راه اندازی مراکز جامع توانمندسازی برای معتادان بهبودیافته با بهره گیری از ظرفیت سازمان های مردم نهاد و بخش غیردولتی اشاره می کند و می افزاید: دستگاه های متولی نگهداری افراد معتاد باید پیگیری کند تا ماده ۸۰ که در قانون برنامه ششم که به حضور فعال سازمان های مردم نهاد اشاره دارد، عملیاتی شود.
وی ادامه می دهد: نیروی انتظامی موظف است پس از اخذ دستور قضایی نسبت به جمع آوری معتادان و تحویل آنها به این مراکز اقدام کند در این زمینه در مورد بانوان معتاد و مصرف کننده مواد مخدر نیز باید با توجه به شرایط موجوداقدام شود.
استاندار آذربایجان شرقی با بیان این که ابلاغ این قانون موجب برطرف شدن مشکلات خواهد شد، اظهار می کند: ترخیص این افراد از مراکز مورد نظر با تایید سازمان بهزیستی و با هماهنگی نیروی انتظامی و مقام قضایی خواهد بود.
خدابخش راه اندازی مرکز ماده ۱۶ را کار بسیار ارزشمندی دانسته و می افزاید: با حمایت های لازم باید این مرکز تقویت شود تا بخش بانوان نیز راه اندازی شود. این بخش می تواند در کنار این مرکز و با رعایت مسائل تفکیکی لازم راه اندازی شود.
وی با بیان این که مبارزه با مواد مخدر در اولویت اقدام های آسیب های اجتماعی است، تاکید می کند: وجود معتادان متجاهر و افراد بی خانمان در خیابان ها چهره خوبی ندارد که در این زمینه خوشبختانه تبریز عاری از معتادان متجاهر مرد است و باید برای بانوان هم اقدامات لازم صورت گیرد.
حمایت از مرکز ماده ۱۶ با خرید اقلام تولید شده
در همین زمینه شهردار تبریز با اشاره به وظایف تعیین شده این مجموعه در قبال مرکز ماده ۱۶ می گوید: در زمینه پرداخت ماهیانه به این مرکز مشکلی وجود ندارد و تلاش می شود مقرری مشخص شده، ماهانه به صورت منظم پرداخت شود.
«ایرج شهین باهر» می افزاید: علاوه بر پرداخت ماهیانه برای مرکز ماده ۱۶ در حال حاضر از کمپ ترک اعتیاد بانوان و باغ فرشته نیز حمایت می شود.
وی ادامه می دهد: اقلامی که در این مرکز به وسیله بانوان ساخته می شود از سوی شهرداری خرید می شود تا از این افراد حمایت شود. چرا که بانوان اغلب سرپرست خانواده نیز بوده و یک یا چند فرزند نیز دارند.
شهردار تبریز با بیان این که در زمینه خرید محصولات ساخته شده توسط بانوان در این مرکز مشکلی وجود ندارد، تاکید می کند: تلاش می کنیم خریدهای بیشتری از این مرکز انجام شود و مبالغ مورد نظر به موقع پرداخت شود. بانوانی که درزمینه تولید محصولات و کالاها همکاری موثر دارند می توانند درآمد بیشتری نیز داشته باشند.
آمادگی شهرداری برای احداث محل نگهداری ویژه بانوان
وی با اشاره به اهمیت اختصاص زمینی برای احداث شلتر بانوان در تبریز اظهار می کند: با توجه به اهمیت این موضوع مقرر شده بود اداره کل بهزیستی زمینی از محله فیاض بخش در اختیار شهرداری قرار دهد تا سالن هایی برای گرم خانه و محل نگهداری بانوان احداث شود.
شهردار تبریز با بیان این که مکان هایی که در شهر برای ایجاد خانه های امن در نظر گرفته می شود مورد مخالفت اهالی محل قرار می گیرد، ادامه می دهد: به منظور ایجاد مکانی برای بانوان در داخل شهر مشکل داریم ولی با توجه به این که مجموعه فیاض بخش در نزدیکی شهر است و مشکلی برای افراد ساکن در این مرکز پیش نمی آید و همچنین اهالی به دلیل این که این مکان چسبیده به محلات نیست اعتراض نمی کنند در حال حاضر شهرداری آمادگی احداث سالن و شلتر را دارد.
اختصاص ۵۰۰ میلیون تومان برای ماده ۱۶

شهرداری منطقه ۱ تبریز می گوید: شهرداری تبریز ۵۰۰ میلون تومان اعتبار برای حمایت از مرکز ماده ۱۶ اختصاص داده که از این مبلغ حدود ۱۵۵ میلیون تومان در طول ۵ ماه به وسیله شهرداری منطقه ۱ هزینه شده و برای هزینه کرد این مبلغ درراستای توسعه بخش بانوان یا ایجاد آن نیز مشکلی نداریم.
«محمد رضا قربانیان» می افزاید: در حال حاضر برخلاف محقق نشدن بودجه و همچنین وضعیت نامناسب مالی شهرداری، اعتبار مورد نیاز برای مرکز ماده ۱۶ تخصیص یافته که با توجه به پیگیری های شهردار کلان شهر تبریز تا پایان سال مالی ۵۰۰ میلیون تومان به این مرکز پرداخت خواهد شد.
شهرداری منطقه ۱ تبریز می افزاید: هر سال براساس تحقق بودجه مشخص شده، در منطقه اقدام های مورد نیاز انجام می شود ولی با وجود وضعیت نامناسب مالی حمایت از مرکز ماده ۱۶ استثنا است و امیدواریم پرداخت به موقع انجام شود.
عدم امکان نگهداری زنان معتاد در داخل شهر
مدیر کل بهزیستی آذربایجان شرقی می گوید: این اداره کل یک ملک در داخل شهر دارد که برای اسکان این بانوان بسیار مناسب است ولی به دلیل این که این ملک در داخل شهر بوده و اطرافش بافت مسکونی است مردم اجازه راه اندازی این مرکز را نمی دهند.
«محسن ارشدزاده» ادامه می دهد: در حال حاضر این خانه را برای مرکز نگهداری بانوان در نظر گرفته شده بود ولی متاسفانه مردم اجازه این کار را ندادند بنابراین برای این که در اعتراض ها درگیری به وجود نیاید این کار انجام نشد و هم اکنون این ملک خالی است.
وی می افزاید: بیشتر اعتراض اهالی محله برای ایجاد چنین مرکزی برای بانوان، به دلیل اعتیاد این افراد به مواد مخدر و رفت وآمد آنان و مسائل حاشیه ای است که به لحاظ اجتماعی رخ می دهد.

اعتیاد بلایی است که علاوه بر فرد معتاد، خانواده و اطرافیان را نیز درگیر می کند بنابراین وجود مراکزی برای نگهداری افراد معتاد ضروری است. مرکز ماده ۱۶ در تبریز مرکزی برای نگهداری افراد معتاد است افرادی که بیشتر جوان هستند. جوانانی که روزی رویایی برای زندگی داشتند ولی اکنون رویایشان به این مرکز ختم شده است. در حال حاضر حدود ۵۰۰ نفر معتاد در این مرکز نگهداری می شود و تاکنون با حمایت های مسئولان از مرکز ماده ۱۶ اقدام های مناسبی برای جمع آوری معتادان متجاهر و افراد بی خانمان از جامعه شده است به گونه ای که بازدیدهای بسیاری از سوی مسئولان سایر استان ها از این مرکز انجام می شود. در این میان یکی از ویژگی های متمایز این مرکز وجود کارگاه های متنوع برای ایجاد اشتغال و درآمدزایی این افراد است. در حال حاضر مسئولان این مرکز شرایطی برای افراد معتاد ایجاد کرده اند تا فرد معتاد، اعتیاد خود را ترک کند و بتواند دوباره به زندگی برگردد. توجه به نیازهای افراد معتادی که بنا به هر دلیلی به این بیماری دچار شده اند امری ضروریست چرا که وجود معتادان متجاهر در شهر موجب بروز آسیب های اجتماعی خواهد شد. خوشبختانه در این زمینه مسئولان ارشد استانی با حمایت از مرکز ماده ۱۶ شرایط مناسبی برای ترک افراد معتاد فراهم کرده اند که راه اندازی بخش بانوان از دیگر برنامه های مسئولان این مرکز است.