با کاهش صادرات و افزایش قیمت تمام شده  میوه و کاهش فروش   باغداران آذربایجان سال دشواری از نظرمالی را پشت سر می گذارند.

از اوایل اسفند ۹۸ بود که با شروع بیماری کرونا زیان اقتصادی خیلیها را درگیر کرد اما یکی از پیشگامان تحمل زیان اقتصادی باغداران و گلخانه دارانی بودند که به امید فروش دوماه اسفند و فروردین سرمایه گذاری کرده بودند. به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی کرونا در دو ماهه اسفند و فروردین بیش از ۲ هزار میلیاردتومان به کشاورزی استان خسارت زد و در آذربایجان غربی هم بخش قابل توجهی از خسارت ۲۷۰۰میلیارد تومانی کرونا در ماه های ابتدایی شامل محصولات کشاورزی وعدم فروش و صادرات این محصولات می شد این در حالی است که بنا بر اعلام گروه کشاورزی مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران، آذربایجان غربی وشرقی به ترتیب رتبه ۴ و رتبه ۵ تولید محصولات باغی کشور را در اختیار دارند و دو استان در تولید بیش از ۱۵ میوه از جمله زردآلو سیب، بادام، گوجه، آلو، توت، سماق، زغال اخته، آلبالو و سنجد همچنین انگور رتبه اول و دوم کشوری رادراختیار دارد و تنهادر آذربایجان غربی ۴۵ نوع انگور از جمله انگور بی دانه به عنوان بهترین انگور کشور تولید می شود.در هفته های پیش رو برداشت دو محصول انگور و سیب در دو استان آغاز شده تنها در محصول سیب بیش از یک و نیم میلیون تن سیب در دو استان برداشت می شود و با توجه به محدودیتهای صادرات و فروش محصولات کشاورزی به نظر می رسد پیک دوم زیان اقتصادی برای باغداران در راه باشد.

ممنوعیت دپوی سیب کنارجاده

اسدپیشخوانی از باغداران خوی  است که از وضعیت تولید سیب در باغات خوی و شهرهای دیگری مانند میاندواب اظهار رضایت می کند و می گوید: امسال تولید میوه سیب در باغات خوب است به نحوی شاخه برخی درختان از بار سنگین سیب خم شده و حتی مجبور به چیدن میوه قبل از موعد شده ایم.

وی بیان می کند: در حال حاضر قیمت یک کیلو سیب کمتر از ۴ هزار تومان رسیده و دلالان هم با سلفی خری قیمتهای پائین تر را هم پیشنهاد می دهند.

وی ادامه می دهد: سال گذشته سیب را تا کیلویی هزار تومان هم فروختیم و برخی باغداران حتی توان خرید جعبه سیب را هم نداشتند و مجبور شدند سیب ها را کنار جاده رها کنند تا به فروش برسد ولی امسال با فرار به جلو، مدیران اعلام کرده اند که کسی حق دپوی محصول میوه را کنار جاده ندارد وبا اینحال قصد پاک کردن صورت مسئله را دارند.

وی خاطر نشان می کند: باید میوه ها را در جعبه بچینیم و به بازارچه های فروشی که در ۵۰ نقطه تعیین شده ارسال کنیم اما جعبه های پلاستیکی میوه که سال گذشته ۳ هزار تومان بود امسال تا ۵ هزار تومان افزایش قیمت داشته  وهر جعبه حداکثر ۱۰کیلو سیب گنجایش دارد که ۵۰۰تومان بر قیمت تمام شده هر کیلو میوه اضافه می کند.

کمبود کارگر فصلی و افزایش دستمزدها

حمید رضا شکوری باغدار اهل نقده هم از کمبود کارگران و افزایش دستمزدهای کارگران فصلی گله کرده و می گوید:  تعداد کارگرانی که از مناطق مرزی غرب کشور به صورت فصلی برای چیدن میوه می آمدند امسال به علت کرونا کمتر شده و مجبوریم کارگران محلی را به کار بگیریم که دستمزد روزانه هر کارگر بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان است.

وی خاطر نشان می کند: کارگران محلی مهارت زیادی در چیدن میوه ندارند و میزان پرت میوه به شدت زیاد میشود وراندمان تولید هم پائین می آید واستفاده از ماسک در حین کار هم بر کیفیت کار تاثیر منفی دارد ولی چاره ای جز رعایت موارد بهداشتی نیست.

افزایش قیمت کود و کرایه

علی دیباپور باغدار اهل مرند  است که برداشت میوه انگور را آغاز کرده و معتقد است قیمت ۶ هزار تومانی انگور برای باغداری که سم آفت انگور را لیتری ۸۰ هزار تومان می خرد اصلا مقرون به صرفه نیست.

وی ادامه می دهد: در حال حاضر کرایه ها هم افزایش مجدد داشته اند و هفته قبل با آغاز برداشت محصول دوباره افزایش ۳۰ درصدی کرایه ها اعمال شده است.

صادرات و صنایع تبدیلی راه نجات باغداری آذربایجان

صمد قویدل کارشناس کشاورزی و عضو انجمن باغداران هریس می گوید: بنابر اعلام مسئولان جهاد  کشاورزی تنها ۳۰ درصد محصولات باغی به صورت تازه خوری در محل تولید و شهرهای همجوار مصرف میشود و مابقی یا باید به سردخانه منتقل شود یا صادر شده یا اینکه به صنایع تبدیلی سپرده شود.

وی عنوان می کند: در حال حاضر قیمت میوه در برخی بازارها کاهش زیادی داشته و به جز ردیف میوه های مرغوب که بالای ۱۰هزار تومان متوسط قیمت دارند درردیف میوه های درجه دو و سه قیمتها تا ۱۵۰۰تومان هم کاهش داشته که اصلا مقرون به صرفه نیست.

وی ادامه می دهد: کمبود صنایع تبدیلی موجب شده تا باغداران به صورت سنتی به فراوری محصول و خشک کردن محصولات اقدام کنند اما چون این روشها سنتی و اغلب غیر کارشناسی است موجب مشکلات بهداشتی هم می شود به عنوان مثال میزان استفاده بیش از حد از گوگرد در خشک کردن میوه به صورت سنتی احتمال بروز سرطان همچنین مشکلات گوارشی در حین مصرف و نیز آلوده کردن محیط زیست را به دنبال خواهد داشت.

وی یادآور میشود: در کشور همسایه کرونا به عنوان فرصتی برای باغداری و تولیدمیوه به کار گرفته شده و تنها ۶ میلیارد دلاردر مدت دو ماه از محل فروش میوه خشک به کشورهمسایه و هم مرزمان درآمد داشته اند.

تلاش برای افزایش صادرات و توسعه صنایع تبدیلی

رییس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی از برنامه ریزی برای افزایش صادرات میوه در استان خبر می دهد و می گوید: در دو سال گذشته روند رشد صادرات میوه و محصولات کشاورزی را داشته ایم به نحوی که از رقم ۲۹۰میلیون دلاری سال ۹۷  به ۴۱۷ میلیون دلاری سال ۹۸ رسیده ایم.

 اکبر فتحی ادامه می دهد: برای امسال نیز صادرات ۴۲۰میلیون دلاری را برنامه ریزی کرده ایم که این میزان به علت کرونا بوده و اگر این بیماری ومشکلات صادراتی نبود میزان صادرات می توانست برای رقمهای بالاتری برنامه ریزی شود.

اظهارات رئیس سازمان جهاد کشاورزی در مورد برنامه ریزی برای افزایش صادرات در حالی بیان می شود که بر اساس اعلام گروه کشاورزی مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران در سه ماهه اول سالجاری کاهش ۴ درصد صادرات محصولات کشاورزی ثبت شده که بخشی از این کاهش متوجه استانهای آذربایجان شرقی و غربی است.

مدیر صنایع تبدیلی و غذایی جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی  هم با بیان اینکه سالانه حدود پنج میلیون تن انواع محصولات زراعی و باغی در این استان تولید می‌شود می گوید:  بازار داخلی تنها توان جذب ۳۰ درصد آن را داشته و مابقی آن باید به خارج از کشور صادرات شود.

پرویز تومرائی بااشاره به مشکلات صادرات به علت کرونا خاطر نشان می کند:  یکی از مهمترین اقدامات برای جبران فروش میوه تازه ایجاد صنایع تکمیلی در کنار مراکز تولید محصولات کشاورزی است که می‌تواند راهکاری مهم برای جلوگیری از زیان تولیدکنندگان و فراهم کردن بستر مناسب برای امر صادرات این محصولات باشد.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی در این زمینه می گوید : انگور یکی از محصولات مهم باغی در آذربایجان‌غربی است که قابلیت صادراتی هم دارد وتنها در استان سالانه بیش از ۲۰۰ هزار تن انگور تولید میشود.

وی ادامه می دهد:  از جمله صنایع تبدیلی که این محصول می‌تواند ارزش افزوده بالایی ایجاد کند مانند  آب‌غوره، شیره انگور و به ویژه خشکبار و کشمش است که می‌توان آن را به سایر کشورهای دنیا صادر کرد که تاکنون به جایگاه واقعی خود دست نیافته است.

وی تصریح می کند: هم‌اکنون ۵۵۰ واحد صنایع تبدیلی و تکمیلی در استان وجود دارد که این تعداد واحد توان جذب ۲ میلیون تن انواع محصولات زراعی و باغی را داراست.